Τόσο η διαδικασία ανάπτυξης όσο και η χρήση νέων εργαλείων A.I., όπως το ChatGPT, επιβαρύνουν τον πλανήτη. Αναζητώντας πληροφορίες μέσω ενός εργαλείου Τεχνητής Νοημοσύνης όπως το ChatGPT, ένας χρήστης πιθανόν να εντυπωσιαστεί από τις άμεσες απαντήσεις που είναι σε θέση να του δώσει το εν λόγω γλωσσικό μοντέλο αλλά και να προβληματιστεί σχετικά με την εγκυρότητα των στοιχείων που του παρέχονται. Αυτό που ίσως οι περισσότεροι χρήστες αγνοούν είναι πως τόσο η διαδικασία ανάπτυξης όσο και η χρήση τέτοιου είδους εργαλείων απειλούν τον πλανήτη, ο οποίος ήδη βρίσκεται αντιμέτωπος με τις βαρύτατες συνέπειες της κλιματικής κρίσης. 
Τα εργαλεία όπως το ChatGPT λειτουργούν μέσω «νευρωνικών δικτύων» (neural networks), δηλαδή δίκτυα από απλούς υπολογιστικούς κόμβους (γνωστούς και ως «νευρώνια») που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους. «Αυτά τα συστήματα κάνουν πολλές αριθμητικές πράξεις με δισεκατομμύρια αριθμούς», εξηγεί στην «Κ» ο Κάρλος Γκόμεζ Ροντρίγκεζ, καθηγητής και επιστήμονας Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο A Coruña στην Ισπανία. «Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται και μεγάλη ποσότητα ενέργειας για να λειτουργήσουν», τονίζει.

Έτσι, όσο περισσότερες λειτουργίες καλούνται να φέρουν σε πέρας αυτά τα δίκτυα, τόσο περισσότεροι υπολογιστές χρειάζονται, εξηγεί ο Γκόμεζ. «Κάτι τέτοιο συνεπάγεται ακόμη μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και όταν αυτή δεν αντλείται από ανανεώσιμες πηγές, τότε οδηγεί σε εκπομπές άνθρακα».

Από την πλευρά της η Άνα Βαλντίβια, λέκτορας στις πολιτικές της Τεχνητής Νοημοσύνης από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, συμπληρώνει πως «η εκπαίδευση των αλγορίθμων τέτοιου είδους εργαλείων απαιτεί ιδιαίτερα δυνατούς υπολογιστές, οι οποίοι βρίσκονται στα κέντρα δεδομένων. Πρόκειται για τεράστιες υποδομές που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού και ενέργειας για την ψύξη των υπολογιστών». Σύμφωνα με τον Γκόμεζ, η αναζήτηση πληροφοριών μέσω μιας ερώτησης στο ChatGPT συνεπάγεται περίπου 4-5 φορές περισσότερες εκπομπές άνθρακα συγκριτικά με ένα συνηθισμένο «γκουγκλάρισμα». Συνεπώς, σημειώνει, εάν οι χρήστες αρχίσουν σταδιακά να αντικαθιστούν τις παραδοσιακές μηχανές αναζήτησης με γλωσσικά μοντέλα όπως το ChatGPT, αυτό θα μπορούσε να επιβαρύνει κατά πολύ το περιβάλλον.

Το βασικότερο πρόβλημα όμως φαίνεται να σχετίζεται με την εκπαίδευση των αλγορίθμων αυτών των εργαλείων. Όπως αναφέρει η Δρ Βαλντίβια «στη διάρκεια της εκπαίδευσης ο αλγόριθμος τροφοδοτείται με μια βάση δεδομένων, που στην περίπτωση του ChatGPT αποτελείται από πληροφορίες όπως κείμενα, άρθρα online εφημερίδων, αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κτλ.». Εξηγεί πως αυτή η διαδικασία διαρκεί εβδομάδες ή ακόμη και μήνες, καθώς υπάρχουν διάφορες παράμετροι που θα πρέπει να επεξεργαστεί ο αλγόριθμος. Στη διάρκεια του συγκεκριμένου σταδίου δίνονται επίσης εκατομμύρια διαφορετικά παραδείγματα στον αλγόριθμο, προκειμένου να διαμορφωθούν μοτίβα απαντήσεων. Για παράδειγμα, τα εργαλεία όπως το ChatGPT εκπαιδεύονται μέσω δειγμάτων κειμένου, ώστε να γνωρίζουν πως η λέξη «χώρα» είναι αυτή που κατά πάσα πιθανότητα θα ολοκλήρωνε τη φράση: «Η Ελλάδα είναι…».

«Πρόκειται για μια διαδικασία που οδηγεί σε σημαντική κατανάλωση ενέργειας, διότι ο υπολογιστής θα πρέπει να παραμείνει ενεργός για μεγάλο χρονικό διάστημα»

Ενδεικτικά, το επιστημονικό περιοδικό MIT Technology Review ανέφερε το 2019 ότι ερευνητές από το Κολλέγιο Άμερστ της Μασαχουσέτης, πραγματοποίησαν μία αξιολόγηση της διαδικασίας εκπαίδευσης μεγάλων μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης και βρήκαν ότι αυτή μπορεί να οδηγήσει στην εκπομπή περίπου 284.000 κιλών διοξειδίου του άνθρακα – ποσότητα πενταπλάσια των συνολικών εκπομπών ενός μέσου αυτοκινήτου στις ΗΠΑ από τη διαδικασία παραγωγής μέχρι και την απόσυρσή του.  Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καθίσταται σαφές πως ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της A.I. είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί μια συντονισμένη απάντηση. Στην παρούσα φάση, ωστόσο, υπάρχει το σημαντικό εμπόδιο της έλλειψης διαφάνειας εκ μέρους των εταιρειών που αναπτύσσουν εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης. 

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/technology/562465702/to-vromiko-apotypoma-tis-a-i-sto-perivallon/
Photo by Matheus Bertelli / pexels