Λαμβάνοντας βλαστοκύτταρα από ζώα που αναπτύσσονται κάτω από χημικά καθορισμένες συνθήκες, ομάδες επιστημόνων φαίνεται να ανοίγουν νέους δρόμους για την παραγωγή κρέατος μέσω κυτταροκαλλιέργειας και εκτροφής ζώων.

Ερευνητές από τη Σχολή Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου του Nottingham, μαζί με συναδέλφους στα Πανεπιστήμια Cambridge, Exeter Tokyo και Meiji (Ιαπωνία) ανέπτυξαν σειρές βλαστοκυττάρων από έμβρυα χοίρων, προβάτων και βοοειδών που αναπτύχθηκαν χωρίς την ανάγκη ορού, τροφοδοτικών κυττάρων ή αντιβιοτικών. Η έρευνα, «Πολυδύναμα βλαστοκύτταρα που σχετίζονται με τον εμβρυϊκό δίσκο παρουσιάζουν κοινές απαιτήσεις αυτοανανέωσης σε διάφορα είδη ζώων», δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Development και χρηματοδοτήθηκε από τις BBSRC, EU (ERC), MRC και Wellcome Trust.

Οι χημικά καθορισμένες συνθήκες αναδεικνύονται ως κατάλληλο μέσο ανάπτυξης, τουλάχιστον για την «in vitro» κυτταρική καλλιέργεια ζωικών κυττάρων στα οποία είναι γνωστά όλα τα χημικά συστατικά. Τα τυπικά μέσα κυτταροκαλλιέργειας αποτελούνται συνήθως από μία βάση συμπληρωμένη με ζωικό ορό (όπως εμβρυϊκός ορός από βοοειδή, FBS), ο οποίος λειτουργεί ως πηγή θρεπτικών ουσιών, αλλά και άλλων παραγόντων.

Τα τεχνικά μειονεκτήματα της χρήσης του ορού περιλαμβάνουν την απροσδιόριστη φύση του, τη μεταβλητότητα της σύνθεσης από παρτίδα σε παρτίδα και τον κίνδυνο μόλυνσης. Είναι στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, που η νέα αυτή χημικά καθορισμένη προσέγγιση παρέχει μεγαλύτερη συνέπεια και ασφάλεια, καθιστώντας την ιδανική λύση για την παραγωγή νέων εργαστηριακών προϊόντων διατροφής.

Ο καθηγητής Ramiro Alberio ηγήθηκε της έρευνας και εξηγεί: «Η ικανότητα παραγωγής και διατήρησης ζωικών βλαστοκυττάρων υπό χημικά καθορισμένες συνθήκες ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη νέων προϊόντων διατροφής, όπως το "καλλιεργημένου κρέας". Οι κυτταρικές σειρές που αναπτύξαμε διαφέρει από προηγούμενα μοντέλα καθώς διαθέτουν τη μοναδική ικανότητα να μεγαλώνουν μόνιμα, αναπτύσσοντας μυς και λίπος».

Αυτές οι νέες κυτταρικές σειρές μπορούν να διαφοροποιηθούν σε πολλαπλούς τύπους κυττάρων, μπορούν να υποστούν γενετική επεξεργασία χρησιμοποιώντας το εργαλείο επεξεργασίας γονιδίων Crispr/Cas9 και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δότες για πυρηνική μεταφορά. Αυτή η τεχνολογία προσφέρει νέες ευκαιρίες (1) για επέκταση της έρευνας επεξεργασίας ζωικών γονιδίων για τη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αλλά και (2) για τροποποιήσεις στις διατροφικές συνήθειες, με ακόλουθη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της κτηνοτροφικής παραγωγής.

Ο καθηγητής Alberio προσθέτει: «Η γονιδιακή επεξεργασία με αυτόν τον τρόπο […] μπορεί να επιταχύνει τον ρυθμό της γενετικής επιλογής του ζωικού κεφαλαίου και του "καλλιεργημένου κρέατος" […] Με έναν αυξανόμενο πληθυσμό να τρέφεται σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα, η εύρεση αξιόπιστων και βιώσιμων τροφίμων είναι ζωτικής σημασίας.» 

Κλείνοντας, ο καθηγητής Austin Smith, Διευθυντής του University of Exeter's Living Systems Institute, ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες παγκοσμίως στην έρευνα για τα βλαστοκύτταρα, δήλωσε: «Είναι πολύ συναρπαστικό το γεγονός ότι ξεκινώντας από ένα θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με την πρώιμη ανάπτυξη σε διαφορετικά ζώα, ανακαλύψαμε μια τεχνική που μπορεί να φέρει επανάσταση στη μελλοντική παραγωγή κρέατος». 

[1] https://www.sciencedaily.com/releases/2021/12/211207092449.htm
[2] https://www.technologynetworks.com/tn/news/stem-cell-study-paves-the-way-for-manufacturing-cultured-meat-356613
[3] https://www.news18.com/news/buzz/you-may-soon-be-able-to-eat-cultured-meat-made-in-laboratories-4537223.html